प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’लाई प्रधानमन्त्रीका कायम राखेर मा‌ओवादीसँग सहकार्य जारी राख्ने कि विकल्पमा जाने खोज्नेबारे भन्ने बारे प्रमुख सत्ता साझेदार दल नेपाली कांग्रेसभित्र दुई लाइन देखिएको छ ।

संस्थापन पक्ष तत्कालै प्रधानमन्त्री प्रचण्डको विकल्प खोज्ने पक्षमा छैन । सभापति शेरबहादुर देउवाले यसबारे केही बोलेका छैनन् । उनीनिकट नेताहरूले बताएअनुसार देउवा सहमतिअनुरूप नै चुनावी सरकारको नेतृत्व गर्नेगरी अगाडि बढ्न चाहन्छन् ।

तर संस्थापन इतर समूहका नेता शेखर सुशासन र स्थिरताका लागि कांग्रेसको नेतृत्वमा सरकार आवश्यक रहेको ठान्दछन् ।

प्रचण्ड भड्काउमा लागेको, सुशासनमा ध्यान नदिएको लगायतका कारण देखाउँदै उनले प्रचण्डका विकल्प खोज्नुपर्ने बताइरहेका छन् । उनले सरकारको अपजसको भारी कांग्रेसले बोक्न नसक्ने बताउँदै आएका छन् ।

कांग्रेसमा संस्थापन र संस्थापन इतर दुई समूह छ । संस्थापनको नेतृत्व सभापति देउवा गरिरहेका छन् भने इतर समूहको नेतृत्व शेखरले गरिरहेका छन् ।

ती समूहभित्र उपसमूहहरू पनि शसक्त छन् । संस्थापनमा देउवापछिको पार्टी सत्ता चलाउने पात्रको खोजी भइरहेको छ । इतरमा महामन्त्री गगन थापा र नेता शेखरबीचको रणनीति के हुने प्रष्ट छैन ।

शेखर राष्ट्रपतिमा सभापति देउवालाई पठाएर पार्टी राजनीति आफूले चलाउन चाहान्थे । जसमा संसदीय दलको चुनावमा महामन्त्री थापासँग अर्को पटक नेता फेर्नुपर्दा शेखरलाई सघाउने सहमति भएकाे थियो । त्यो असफल भएपछि देउवालाई प्रधानमन्त्री बनाएर सो सरकारको गुण र दोषको आधारमा रणनीति बनाउने योजनामा शेखर छन् ।

यसो हुँदा दुवै समूहभित्र मन्त्री बन्न नपाएर रिसाएका नेता फकाउने उनकाे रणनीति देखिन्छ । ‘अर्ली’ सरकारको नेतृत्व गर्दा अर्को चुनाव प्रभावित हुने हो कि भन्नेमा देउवा चनाखो छन् । उनले टिकट बाँड्दा आफ्नो इच्छाएको व्यक्ति अनुकूल हुनेगरी बाँड्न चाहान्छन् । जसल गर्दा पार्टी सत्ता र राज्यसत्तामा पकड राख्न सकियोस् ।

त्यस बेलासम्म उनी इमान्दारिताका साथ सहमति कायम गर्न चाहन्छन् । उनीनिकट एक नेता भन्छन्— सभापतिजी चुनावी सरकारको नेतृत्व गर्नेगरी अगाडि बढ्न चाहनुहुन्छ । अहिल्यै सरकारको नेतृत्व गर्ने कुरामा विकल्प खोज्नुपर्छ भन्ने भनाइ उहाँ वा कांग्रेसको आधिकारिक धारणा होइन ।

यसलाई थप बल पुर्‍याउने अभिव्यक्ति पछिल्लो समय सभापति देउवासँग नजिकिएका भनिएका पूर्वमहामन्त्री शशांक कोइरालाले दिए । आइतबार मात्रै चितवन पुगेका उनले प्रधानमन्त्री प्रचण्ड ‘असाधारण’ व्यक्तिको संज्ञा दिँदै भने— मेरो दृष्टिकोणले पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ नेतृत्वको सरकार पाँच वर्षसम्म जान सक्छ, मलाई त्यस्तो लाग्छ ।

जसै पछिल्लो समय शशांक सभापति देउवासँग नजिकिएको चर्चा कांग्रेस वृत्तमा व्यापक छ । भनिन्छ— सभापति देउवाले पार्टीको १५औं महाधिवेशनमा शशांकलाई अघि बढाउँदैछन् ।

पूर्वउपसभापति विमलेन्द्र निधि पनि यही लाइनमा उभिएका छन् । उनले यो गठबन्धनको सरकार पाँचै वर्ष गएपछि नेतृत्वचाहिँ परिवर्तन हुनसक्ने बताएका छन् ।

पार्टीको १४औं महाधिवेशनमा सभापतिमा आकांक्षा देखाएर उम्मेदवारी दिएका उनले दोस्रो चरणको मतदानमा देउवालाई नै सघाएका थिए । तर, अहिले त्यसबेला उम्मेदवारीसमेत नदिएका शशांकलाई मात्रै चेप्दा आफूमाथि राजनीतिक तथा नैतिक दबाब बढेको महसुस गरेका निधिले सरकारको नेतृत्व तत्कालै परिवर्तन हुनुपर्ने बताउन थालेका छन् ।

बाम सहकार्य ब्यूउँतिने डर

सत्ता हस्तान्तरणको समयमा प्रचण्डले धोका दिने हुन् कि भन्ने डर कांग्रेसमा छ । त्यति मात्र होइन अर्को चुनावसम्म फेरि कम्युनिस्ट गठबन्धन हुन सक्ने सम्भावनालाई कांग्रेसले नियालिरहेको छ ।

२०८४ को चुनाव अघि कम्युनिस्ट पार्टी ब्युँताएर अध्यक्षमा पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीलाई बनाउने तयारी रहेको चर्चा राजनीति वृतमा छ ।

पछिल्लो समय माओवादी नेताहरूले राजनीतिमा सबै सम्भावना रहेको बताउँन थालेका छन् । एमालेको सत्ता सहकार्यको अफर लत्याइरहेको कांग्रेसलाई फेरि माओवादी र एमाले एक हुन नदिन ‘अर्ली’ सरकार परिवर्तनको कुरा गर्न गाह्रो देखिन्छ ।