राष्ट्रियसभा सदस्य निर्वाचनअन्तर्गत आज (पुस २० गते) मतदाता नामावली प्रकाशन गरिनेछ । निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयमा मतदाता नामावली प्रकाशन हुनेछ । प्रकाशित मतदाता नामावलीउपर दाबी विरोधलगायत कार्य आजैदेखि सुरु हुनेछ । पुस २२ गते अन्तिम मतदाता नामावली प्रकाशन गरिने निर्वाचन आयोगले जनाएको छ ।

पुस २३ गते बिहान १० देखि दिउँसो ३ बजेसम्म उमेदवारको मनोनयन दर्ता गरिनेछ । पुस २७ गते उमेदवारको अन्तिम नामावली प्रकाशन गरिनेछ ।

राष्ट्रियसभाको राजनीति
नेकपा एमाले राष्ट्रिय सभामा ६ सिट माग गरेको छ। तर सत्ता गठबन्धन अहिले एक सिट पनि नदिन नहुने देखि एमालेलाई पनि सँगै लिएर हिड्नुपर्ने दुईधारमा उभिएको छ। नेपाली कांग्रेस र माओवादी केन्द्र एमालेलाई पनि सँगै लैजानुपर्ने पक्षमा छ भने एकीकृत समाजवादीले प्रतिपक्ष सत्तासँगै भागबन्डामा सहभागी गराउन नहुने पक्षमा छ।

मंगलबारदेखि सुरु भएको सत्ता गठबन्धनको बैठकमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले एमालेलाई पनि सँगै जान खोजेको कुरा ब्रिफिङ गरेका थिए। यो ब्रिफिङसँगै सत्ता गठबन्धनमा धेरै आशंका अनि एमालेले खेल्न खोजेको श्वर एकै पटक सुनिन थालेको छ।

टीआरसीमा बार्गेनिङ गर्दै एमाले
एमालेले अहिलेको सत्ता गठबन्धनभित्र छिर्नका लागि एक सुत्र बनाएको छ त्यो हो संक्रमणकालीन न्याय सम्बन्धी विधेयक। उक्त विधेयक लामो समयदेखि रोकिएको र यो अधिवेशनमा जसरी पनि पारित गर्ने प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले प्रयास गरिरहेका छन्।

उक्त विधेयक संसद्को मानव अधिकार समितिमा विचाराधीन छ। मानव अधिकार समितिबाट पारित गर्दै संसदमा पुर्‍याउने अनि राष्ट्रिय सभाबाट पारित गरेर शान्ति प्रक्रियाको बाँकी काम टुंग्याउने प्रधानमन्त्री प्रचण्डको प्रयास छ। जसरी पनि यो विधेयक टुंग्याउने प्रधानमन्त्रीको प्रयासलाई देखेर एमालेले यही कुरालाई बार्गेनिङ गरिरहेको सत्ता गठबन्धनभित्रकै दलको आरोप छ।

तर, नेपाली कांग्रेसका प्रमुख सचेतक रमेश लेखकले एमालेसँग पनि सहकार्यकै छलफल चलेकाले गलत बुझ्न नहुने बताए। उनले एमालेलाई पनि साथै लिएर हिँड्दा कुनै गलत नहुने र अहिले प्रमुख दलहरुकाबीचमा सहमति आवश्यक भएको समय आएका कारण यो छलफल चलेको बताए।

उनले एमालेले टीआरसीमा बार्गेनिङ गरेको कुरा भने अस्वीकार गरे। सबैको सहमतिमा टुंग्याउनुपर्ने भएकाले एमालेसँग छलफल गरेको उनको दाबी छ। उनले एमालेले पनि राष्ट्रिय सभामा शून्य नहोस् र आफ्नो पनि उपस्थिति कायमै होस् भन्ने चाहनु राम्रो भएको बबताए। नेकपा एमाले नेताहरुले भने टीआरसी र राष्ट्रिय सभाको भागबन्डाबारे छलफलकै चरणमा भएकाले केही टिप्पणी नगर्ने बताए।

गलेका ओली

सत्ता गठबन्धनप्रति सधैँ कठोर देखिने एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली केही समययता एकाएक नरम देखिन थालेका छन्। १६ पुसमा नेपाली कांग्रेसले राष्ट्रिय मेलमिलाप दिवसको अवसरमा आयोजना गरेको कार्यक्रममा पनि उनी सत्तारुढ गठबन्धनप्रति अपेक्षाकृत नरम देखिए।

सत्ता गठबन्धनको बैठकअघि ओलीले प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल (प्रचण्ड) सँग भेट गरेका थिए। लगत्तै सत्तारुढ गठबन्धनको बैठकमा प्रधानमन्त्री प्रचण्डले एउटा खुलासा गरे।

प्रधानमन्त्री प्रचण्डले बैठकमा बताए अनुसार उनीसँगको कुराकानीमा ओलीले २० माघमा हुने राष्ट्रिय सभाको निर्वाचनमा एमालेलाई शून्य स्थितिमा नपुर्याइदिन अनुरोध गरेका थिए। अर्थात् निर्वाचनअघिको भागबण्डामा एमालेलाई पनि सामेल गराइदिए हुन्थ्यो भने आग्रह ओलीको थियो।

राष्ट्रिय सभाको २० माघमा हुने निर्वाचनमा एमालेले एउटा पनि सिट जित्न सक्दैन।

दुई वर्षपछि पनि थप २० सिटका लागि निर्वाचन हुन्छ। त्यो बेला पनि अहिलेको सत्तारुढ गठबन्धन एक भइदियो भने राष्ट्रिय सभामा एमाले एक सिटमा खुम्चिन्छ।

यस हिसाबले अहिलेसम्म राष्ट्रिय सभामा सबैभन्दा ठूलो दल रहेको एमाले फागुनपछि तेस्रो ठूलो दलमा खुम्चिन पुग्छ। पहिलो र दोस्रो ठूलो दल को हुने भन्ने कुरा सत्तारुढ गठबन्धनमा हुने भागबण्डाले निर्धारण गर्छ।

यसपटक ८ सदस्य गुमाएर राष्ट्रिय सभामा तेस्रो दलमा झर्ने एमालेको आकार दुई वर्षपछि हुने निर्वाचनमा शर्मनाक हुने स्थिति छ। अर्थात् त्यो बेला एमाले राष्ट्रिय सभामा एक सिटमा खुम्चिन्छ।

जब राष्ट्रिय सभामा एमाले शर्मनाक रुपमा एक सिटमा खुम्चनेछ, ओलीका लागि त्यतिबेलाको स्थिति अहिलेजस्तो नहुनसक्छ। ओलीकै अदुरदर्शिता र दम्भका कारण राष्ट्रिय सभामा पार्टीको यस्तो दुर्दशा भएको आवाज उठ्न सक्छ।

यही स्थिति सिर्जना नहोस् भन्नेमा ओली संवेदनशील देखिएका छन् र ‘रणनीतिक’ पनि। सत्तारुढ गठबन्धनप्रति नरमपना त्यसैको उपज हो।